ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ‘ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਕਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਇਸ ਸਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਮੌਕੇ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ ਦੀ ਆਸ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਵਾਰ ਜਥਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਜਨਮ ਮੌਕੇ ਮਨਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਵਾਂਗੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ।”
ਗੁਰਪੁਰਬ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮੌਕੇ ਜਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਯਾਤਰਾ
ਸਾਲਾਨਾ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਵੱਡੇ ਪੁਰਬਾਂ ਮੌਕੇ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ
ਵਿਸਾਖੀ
ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜਾ
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬਰਸੀ
ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ
ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (SGPC) ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੀ ਹਰ ਸਾਲ ਵੀਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਜਥੇ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕੇ।
ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ
ਪਹਿਲਗਾਮ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਿੰਦੂਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਬੰਧ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਹਨ। 2019 ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘਾ ਵੀ ਇਸ ਵੇਲੇ ਬੰਦ ਹੈ।
ਇਸੇ ਸਾਲ ਵਿਸਾਖੀ ਮੌਕੇ 6,700 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵੀਜ਼ੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਜੋ ਤੈਅ ਅੰਕੜੇ 3,000 ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਸਨ।
ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ
SGPC, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸੀਐੱਮ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ “ਜੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ ਵਿੱਚ ਖੇਡ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ।”
ਦਿੱਲੀ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 500 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਜਥੇ ਨੂੰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਿਛੋਕੜ
1947 ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1950 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਰਾਹੀਂ ਧਾਰਮਿਕ ਯਾਤਰਾਵਾਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲੀ ਸੀ। 1974 ਦੇ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਅਨੁਸਾਰ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਪੰਜਾ ਸਾਹਿਬ, ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਵਰਗੇ ਥਾਂ ਦਰਜ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਅਜਮੇਰ ਸ਼ਰੀਫ਼, ਨਿਜ਼ਾਮੁੱਦੀਨ ਦਰਗਾਹ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਕਾਰਗਿਲ ਯੁੱਧ, ਕੋਵਿਡ ਮਹਾਮਾਰੀ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰ ਯਾਤਰਾ ਰੁਕੀ। SGPC ਵੱਲੋਂ 1999 ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਜਥੇ ਭੇਜਣ ਬੰਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 2017 ਵਿੱਚ ਵੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਹਾੜੇ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਬਰਸੀ ਮੌਕੇ ਯਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਸੀ।
